Zatrudnienie pracownika, który jednocześnie jest małżonkiem przedsiębiorcy jest coraz powszechniejsze. Przyczyn takiego rozwiązania może być kilka. Małżonkowie chcą mieć wpływ na rozwój biznesu, dzielić się zyskami oraz pragną mieć poczucie zaufania i zaangażowania w prowadzenie działalności gospodarczej. Takie rozwiązanie jest bezpieczne i daje więcej czasu na znalezienie odpowiedniej osoby z zewnątrz.
Zatrudnienie małżonka a kwestie formalne
W myśl przepisów, w polskim prawie, nie ma ograniczenia co do zawierania jakiejkolwiek umowy z małżonkiem. Charakteryzuje się to tym, że możemy podpisać ze swoim partnerem, np. umowę o pracę, zlecenie lub umowę o współpracy. Analogiczna sytuacja jest również z własnym dzieckiem.
Małżonek jest traktowany jak każdy inny pracownik. Jeśli został zatrudniony na podstawie umowy o pracę, należy mu się minimalne wynagrodzenie przy pełnym etacie, powinna zostać podpisana umowa. Muszą zostać odprowadzone składki i zaliczki na podatek dochodowy oraz konieczne jest prowadzenie akt osobowych.
W sytuacji, gdy jest to umowa zlecenie, pracownik – małżonek, musi mieć minimalną stawkę godzinową, prowadzoną ewidencję oraz tak jak w przypadku umowy o pracę – odprowadzane składki na ubezpieczenie zdrowotne, społeczne oraz zaliczki na podatek.
Przy umowie o pracę małżonek jest osobą współpracującą. Oznacza to, że składki opłacane są jak za przedsiębiorcę na dużym ZUS-ie, a ich płatnikiem jest prowadzący działalność gospodarczą. Składki społeczne księgowane są do kosztów lub odliczane od dochodu, te dotyczące Funduszu Pracy zaliczają się do kosztów przedsiębiorcy, a składka zdrowotna jest odliczana od podatku.
Według artykułu 8 ust. 11 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba współpracująca to:
Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, zleceniobiorcami oraz z osobami fizycznymi, wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawa przedsiębiorców (…), uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia – nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Rozliczenie w kosztach zatrudnienia małżonka
Nowe przepisy, które weszły w życie w 2019 roku, umożliwiają przedsiębiorcy umieszczenie w kosztach prowadzenia działalności gospodarczej wynagrodzenia małżonka. Bez znaczenia na podstawie jakiej umowy jest zatrudniony w firmie. Jeszcze w 2018 roku, w myśl przepisów, współmałżonek, który prowadził osobną działalność gospodarczą, mógł wystawiać faktury za zrealizowaną usługę, a przedsiębiorca zawierał to w kosztach uzyskania przychodu przez firmę.
